ਹਰੇਕ ਘਰ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਬੱਲਬ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਰੋਚਕ ਹੈ। ਬੱਲਬ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਚਮਤਕਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਬੱਲਬ ਦੀ ਖੋਜ ਹੋਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਲਬ ਨੇ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਰੋਸ਼ਨੀ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਥਾਮਸ ਐਡੀਸਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬੱਲਬ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਇਹ ਤੋਹਫ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ 1880 ਵਿੱਚ ਥਾਮਸ ਅਲਵਾ ਐਡੀਸਨ ਨੂੰ ਬੱਲਬ ਦਾ ਪੇਟੈਂਟ Patent ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਇਸ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਨੇ ਪੜਾਉਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜੋਰ ਦਿਮਾਗ ਵਾਲਾ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਦੇ ਦਮ ਉੱਤੇ ਫੋਨੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਬੱਲਬ ਸਮੇਤ ਹਜਾਰਾਂ ਖੋਜਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਹੋਰ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਸ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਮਹਾਨ ਖੋਜੀ ਥਾਮਸ ਅਲਵਾ ਐਡੀਸਨ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਫਰਵਰੀ 1847 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਦਮ ਉੱਤੇ 1093 ਪੇਟੇਂਟ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਦਾ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੋਹਾ ਮਨਵਾਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖੋਜ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬੱਲਬ ਦੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਲਬ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਥਾਮਸ ਐਡੀਸ਼ਨ 10 ਹਜਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਰ ਫੇਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਅਤੇ ਬੱਲਬ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।
ਐਡੀਸਨ Thomas Alva Edison ਜਦੋਂ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜੋ ਐਡੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਗਈਆਂ। ਥਾਮਸ ਐਡੀਸ਼ਨ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਬਿਨਾਂ ਸੁੱਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਦੇ ਕਦੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਵੀ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਥਾਮਸ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਐਡੀਸ਼ਨ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੀਚਰ ਨੇ ਇੱਕ ਕਾਗਜ ਦੇਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਦੇਣ। ਡਚ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਤਾਲੁਕ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਏਡਿਸਨ ਦੀ ਮਾਂ ਨੈਂਸੀ ਮੈਥਿਊ ਐਲੀਏਟ ਕਾਗਜ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਹੀ ਰੋਣ ਲੱਗ ਗਈ।
ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਂਦਿਆਂ ਵੇਖ ਐਡੀਸਨ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਰੋ ਰਹੇ ਹੋ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਪੁੱਤਰ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਹੰਝੂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਪੁੱਤਰ ਬਹੁਤ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਕੂਲ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਟੀਚਰ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਾ ਸਕਦੇ। ਐਡੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਪੜ੍ਹਾ ਲਵੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਡੀਸ਼ਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪੜ੍ਹਨਾ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਕਈ ਸਾਲ ਬੀਤ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਨਿਧਨ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਆਲਮਾਰੀ ਵਿਚੋਂ ਟੀਚਰ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਪੱਤਰ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਇਸ ਪੱਤਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਐਡੀਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਰੋਏ। ਇਸ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਬੇਟੇ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਕਮਜੋਰ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਨਾ ਭੇਜਣਾ। ਐਡੀਸ਼ਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਇੱਕ ਮਾਂ ਨੇ ਕਮਜੋਰ ਦਿਮਾਗ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।
40 ਹਜਾਰ ਡਾਲਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬੱਲਬ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਖਰਚਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। 1879 ਤੋਂ 1900 ਤੱਕ ਐਡੀਸ਼ਨ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁੱਖ ਖੋਜਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਬਿਜਨਸਮੈਨ ਵੀ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। 18 ਅਕਤੂਬਰ 1931 ਨੂੰ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦਾ ਨਿਧਨ (ਮੌਤ) ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।