ਤੁਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਜਾਂ ਕਿਤੇ ਵੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਖੂਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੋਲ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਸੋਚੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖੂਹ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਗੋਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਯਾਦ ਆਵੇਗੀ। ਚਾਹੇ ਉਹ ਪਿੰਡ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਖੂਹ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਵੀ ਕੱਢਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਤੁਸੀਂ ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਖੂਹ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖੂਹ ਗੋਲ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਦੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਖੂਹ ਗੋਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਚੌਰਸ ਹੋਵੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਖੂਹ ਨੂੰ ਗੋਲ ਕਰਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਖੂਹ ਉੰਝ ਹੀ ਗੋਲਾਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਵਿਗਿਆਨ ਕਾਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗੋਲਾਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਾਇਦਿਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਖੂਹ ਨੂੰ ਗੋਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਖੂਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਮਜਬੂਤ
ਗੋਲ ਖੂਹ ਦੂਜੇ ਖੂਹਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਚੌਰਸ ਖੂਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਉਹ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਵੀ ਗੋਲ ਖੂਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਗੇ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕੋਨੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸਿਓਂ ਗੋਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵੀ ਚਾਰੇ ਪਾਸਿਓਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਦਾ ਦਬਾਅ ਹਰ ਪਾਸੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਖੂਹ ਨੂੰ ਚੌਰਸ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਚਾਰੇ ਕੋਨਿਆਂ ਤੇ ਦਬਾਅ ਰਹੇਗਾ ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਖੂਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਖੂਹ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚਲਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਗੋਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਦਬਾਅ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਗੋਲ ਖੂਹ ਵਧੇਰੇ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਚੌਰਸ ਖੂਹ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਦਾ ਦਬਾਅ ਕੰਧਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸਦੇ ਚਾਰ ਕੋਨਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ।
ਡ੍ਰਿਲ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਆਸਾਨ
ਗੋਲ ਖੂਹ ਬਣਾਉਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਖੂਹ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਡ੍ਰਿਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਕਾਫ਼ੀ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੌਰਸ ਖੂਹ ਨੂੰ ਪੁੱਟਣਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਖੂਹ ਨੂੰ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਪੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੂਹ ਨੂੰ ਗੋਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਢਿੱਗ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਚਾਣਸ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
