ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਪਿੰਡ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਇਰਨ ਵੱਜਦੇ ਹੀ ਸਾਰੇ ਟੀਵੀ, ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਬੰਦ

ਕਿਸੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 2 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ 2 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਫੋਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਸਿਰਫ਼ ਕਾਲਿੰਗ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਇਕ ਲੜਕਾ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ 2 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਹਨ। ਜੀ ਹਾਂ, ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਚੁਟਕਲਾ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਚੁਟਕਲਾ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਇੱਕ ਕੌੜੀ ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭੁੱਲ ਗਏ ਹਨ। ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਓ ਕਿ ਸਕਰੀਨ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਇੰਨਾ ਹਾਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਮਨ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।

ਇਹ ਵੀ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਵੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਐਡਿਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ ਏਮਜ਼ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ਉਤੇ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਂਗਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਂ ਮੋਹਿਤਾਂਚੇ ਵੱਡਾਗਾਓਂ ਹੈ।

ਇਥੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲਤ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਹਿਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਕਰੀਨ ਤੋਂ ਇਸ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ‘ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਉਪਕਰਨਾਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਛੱਡ ਦੇਣਾ।

ਸਧਾਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦੌਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਤੌਰ ਉਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। Mohityanche Vaddagaon ਪਿੰਡ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਬ੍ਰੇਕ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​​​ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਅਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਜਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਦੇਣਾ ਹੈ।

ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸ 1.5 ਘੰਟੇ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੋਹਿਤਾਂਚੇ ਵੱਡਾਗਾਓਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਹਰ ਸ਼ਾਮ ਸੱਤ ਵਜੇ ਸਾਇਰਨ ਵੱਜਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਸਾਇਰਨ ਵੱਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਡੇਢ ਘੰਟੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੰਤਰ ਜਿਵੇਂ ਮੋਬਾਈਲ, ਟੈਬਲੇਟ, ਟੀਵੀ, ਲੈਪਟਾਪ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਇਹ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਫੋਨ, ਟੀਵੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਡਿਵਾਇਸ ਚਾਲੂ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਨਹੀਂ।

ਸਰਪੰਚ ਵਿਜੇ ਮੋਹਤੇ ਨੇ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ ਹੈ। ਲਾਕਡਾਊਨ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਨਾ ਤਾਂ ਬਾਹਰ ਖੇਡਣ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਕਲਾਸਾਂ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਲਤ ਲੱਗ ਗਈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਤਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਬੱਚੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਲਸੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਕੁਝ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਕੂਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਫੋਨ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।