ਡਿਬਰੂਗੜ: ਅਸਾਮ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ 56 ਸਾਲ ਦੇ ਚਾਹ ਕਿਸਾਨ , ਦੁਰਲੱਭ ਗੋਗੋਈ ਨੇ 15 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ । ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਚਾਹ , ਝੋਨਾ , ਹਲਦੀ ਅਤੇ ਅਦਰਕ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੇਸ ਕਰਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ।
ਅਸਾਮ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਤੋਂ ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਵੱਡੇ – ਵੱਡੇ ਚਾਹ ਬਾਗਾਨਾ ਦੇ ਨਾਲ , ਇੱਥੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਲੇਕਿਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਵਜ੍ਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਚਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਉਪਜ , ਹੋਰ ਚਾਹ ਕਾਰਖਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ । ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਅਸਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ , ਦੁਰਲੱਭ ਗੋਗੋਈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ , ਲੇਕਿਨ ਜਦੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ , ਗੋਗੋਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ , ਉਹ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਚਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ( Tea Processing Machine ) ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ।
ਇਸ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ’ ( ਏਨਆਈਏਫ ) ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ‘ਨੈਸ਼ਨਲ ਗਰਾਸਰੂਟਸ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ’ ਨਾਲ ਨਵਾਜਿਆ । 56 ਸਾਲ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਗੋਗੋਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਫਰ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਦ ਬੇਟਰ ਇੰਡਿਆ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ।
ਡਿਬੂਗਢ਼ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਟਿੰਗਖੋਂਗ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਦੁਰਲੱਭ ਗੋਗੋਈ , ਸਿਰਫ ਨੌਂਵੀ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਤਿੰਨ ਏਕਡ਼ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਚਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਚਾਹ ਬਾਗਾਨ ਤੋਂ ਜੋ ਵੀ ਉਪਜ ਆਉਂਦੀ ਸੀ , ਉਸਨੂੰ ਮੈਂ ਕੋਲ ਦੇ ਚਾਹ ਕਾਰਖਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬੇਚਦਾ ਸੀ । ਲੇਕਿਨ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਬੋਰੀ ਤਾਜ਼ਾ ਚਾਹ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦੇ ਲਈ , ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਅੱਠ ਰੁਪਏ ਮਿਲਦੇ ਸਨ । ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨੀ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੋਚਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਆਪਣੀ ਚਾਹ ਦੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮੈਂ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗਿਅਾ।
ਪ੍ਰੰਤੂ ਗੋਗੋਈ ਨੇ ਜਦੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਜਿਆਦਾਤਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ , ਵੱਡੇ ਚਾਹ ਦੇ ਬਾਗਾਨਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਕੇ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ । ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਪੱਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਨ । ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁੱਝ ਛੋਟੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਵੇਖੀਆਂ ਲੇਕਿਨ , ਉਹ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ । ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ , 2008 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਛੋਟੇ ਚਾਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾਇਆ ।
ਬਣਾਈਆਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ
ਦੁਰਲੱਭ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ‘ਟੀ ਡਰਾਇਰ’ ( ਚਾਹ ਪੱਤੀ ਸੁਕਾਉਣ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ) ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਕੀਤੀ । ਹਾਲਾਂਕਿ , ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ । ਕਈ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ , ਉਹ ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ‘ਰੇਸਿਪ੍ਰੋਕੇਟਿੰਗ ਟੀ ਡਰਾਇਰ’ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਇਆ । ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ‘ਸਲਾਇਡਰ ਕਰੈਂਕ ਮੈਕੇਨਿਜਮ’ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ , ਜਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡਰਾਇੰਗ ਟ੍ਰੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ – ਪਿੱਛੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸਨੂੰ ‘ਪੁੱਲ – ਪੁਸ਼ ਡਰਾਇਰ’ ਨਾਮ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 14 ਡਰਾਇੰਗ ਪਲੇਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਤੁਸੀ 40 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ , 20 – 30 ਕਿੱਲੋਗ੍ਰਾਮ ਚਾਹ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਪੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਕਾ ਸੱਕਦੇ ਹੋ । ਸੁਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਤੀਆਂ ਦਾ ਭਾਰ ਲੱਗਭੱਗ ਛੇ ਕਿੱਲੋ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਪੱਤੀਆਂ ਸੁਕਾਉਣ ਦੇ ਲਈ , ਤੁਸੀ 100 ਡਿਗਰੀ ਸੇਲਸਿਅਸ ਤੱਕ ਤਾਪਮਾਨ ਸੇਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ।
ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ , ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੁਨਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਲੇਕਿਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਹੋਰ ਵੱਧ ਗਿਆ । ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ , ਉਸ ਨੇ ਚਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦੂਜੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਨੀ ਟੀ ਸਟੀਮਰ , ਰੋਲਿੰਗ ਟੇਬਲ , ਰਾਉਂਡ ਡਰਾਇਰ , ਕਾੰਪੈਕਟ ਹੀਟਰ , ਸੇਮੀ – ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਡਰਾਇਰ , ਟੀ ਬਰੇਕਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ । ਉਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੀਤੀ ਸੀ ਲੇਕਿਨ , ਜਿਵੇਂ – ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ , ਦੂੱਜੇ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ।
ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ 15 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਝੋਨਾ , ਹਲਦੀ , ਅਤੇ ਅਦਰਕ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ । ਮੈਂ ਜੇਕਰ ਦੀ ਲੱਕੜੀ ਦਾ ਤੇਲ ਕੱਢਣੇ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਵੀ ਬਣਾਈ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਦੀ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਮੰਗ ਹੈ । ਇਸਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਜੇਕਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਕਰਕੇ ਵਿਕਰੀ ਕਰਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਛਾ ਮੁਨਾਫਾ ਹੋਵੇਗਾ । ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਫਾਇਦਾ
ਦੁਰਲੱਭ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ , ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਹੋਏ ਹਨ । 74 ਸਾਲ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਉਦਿਅਮੀ , ਸ਼ੋਮੇਸ਼ਵਰ ਫੁਕਨ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਮੈਂ ਲੱਗਭੱਗ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੁਰਲੱਭ ਜੀ ਤੋਂ ਚਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੇਸਿੰਗ ਲਈ ਤਿੰਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਸਨ , ਜੋ ਹੁਣੇ ਤੱਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਆਪਣੀ ਉਪਜ ਨੂੰ ਦੂੱਜੇ ਕਾਰਖਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀ ਬਜਾਏ , ਅਸੀ ਆਪਣੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ‘ਗਰੀਨ ਟੀ’ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬਰਾਂਡ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵਿਕਰੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਮੇਰੀ ਚਾਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂੱਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ , ਕਨਾਡਾ ਤੱਕ ਵੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ । ਲੇਕਿਨ ਚਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਸਿਰਫ ਦੁਰਲੱਭ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਇਸ ਛੋਟੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਿਆ ।
ਦੁਰਲੱਭ ਗੋਗੋਈ ਹੁਣ ਤੱਕ 200 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੱਖ – ਵੱਖ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਣਾਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ । ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ , ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 40 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ । ਉਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਤੇ ਬਜਟ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸਤੋਂ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਆਪਣੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੇਸ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਦੁਰਲੱਭ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸਨਮਾਨ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ । ਉਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ‘ਰੇਸਿਪ੍ਰੋਕੇਟਿੰਗ ਟੀ ਡਰਾਇਰ’ ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਵਲੋਂ 2019 ਵਿੱਚ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ਸੀ । ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਆਪਣੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ , ਉਸ ਨੂੰ ਏਨਆਈਏਫ ਦੁਆਰਾ ਇੰਕਿਊਬੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫੰਡ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ । ਏਨਆਈਏਫ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ , ਤੁਸ਼ਾਰ ਗਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੁਰਲੱਭ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹਨ । ਜੇਕਰ ਘੱਟ ਮੁੱਲ ਉੱਤੇ , ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਸ਼ੀਨ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਉਪਜ ਵਿੱਚ ‘ਵੈਲਿਊ ਏਡਿਸ਼ਨ’ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
ਨਾਲ ਹੀ , ਏਨਆਈਏਫ ਟੀਮ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸੇਟਅਪ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਵਿੱਚ , ਗੋਗੋਈ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸੱਕਦੇ ਹਨ । ਨਾਲ ਹੀ , ਦੂੱਜੇ ਕਿਸਾਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਮਸ਼ੀਨ ਦਾ ਆਈਡਿਆ ਹੈ , ਉਹ ਵੀ ਇੱਥੇ ਆਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰੇ ਕਰ ਸੱਕਦੇ ਹਨ । ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਦੁਰਲੱਭ ਸਿਰਫ ਇੰਨਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਸਭ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਲੇਕਿਨ , ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹਾਰ ਕੇ ਜਾਂ ਘਬਰਾ ਕੇ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸਗੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਬਦਲਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਕਿਉਂਕਿ , ਚੰਗੀਆਂ ਮਿਹਨਤਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅੱਛਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
